کنتاکتور یک نوع کلید مغناطیسی است که جهت قطع و وصل کردن مدار مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله با تحریک بوبین یا همان سیم پیچ ها به سوئیچ وصل میشوند و جریان 3 فاز یا تک فاز را از خود عبور میدهد ، در این حالت با قطع جریان کنتاکتور هم قطع میشود.
نحوه عملکرد به این صورت میباشد که با دریافت سیگنال ولتاژی از مدار فرمان توسط بوبین کنتاکتور، هسته بوبین خاصیت مغناطیسی پیدا میکند و باعث میشود که کنتاکتهای باز، بسته و کنتاکتهای بسته، باز شوند. در نهایت زمان قطع سیگنال فرمان، تیغه E شکل توسط فنر به حالت اولیه خود باز میگردد. و به این صورت قطع و وصل کنتاکتور صورت میگیرد. به طور کلی میتوان کنتاکتورها را نوع خاصی از رلهها قلمداد کرد، منتها با این تفاوت که نصب آن راحتتر است و در تجهیزات با تحمل جریان بالاتر کاربرد دارد
افزایش سرعت قطع و وصل مدار با طراحی مناسب
پشتیبانی محدوده قدرت ۴ تا ۴۵۰ کیلووات
امکان قطع و وصل مصرفکننده از چندین محل
جلوگیری از راه افتادن دوباره دستگاهها پس از قطع ناگهانی برق شبکه
قابلیت استفاده در مدارهای با جریان بالا
قابلیت استفاده در ولتاژهای بالا
اقتصادیتر و ایمنتر
قابلیت ارتقای تعداد کنتاکتها در کنتاکتورها
حفاظت مطمئنتر و مناسبتر
قابلیت کنترل از راه دور و امکان اتوماتیک سازی مدار فرمان آنها
کنتاکتورها در مدارات خانگی و صنعتی کاربرد دارند اما رله ها بیشتر در مدارات الکترونیکی کاربرد دارند.
سرعت قطع و وصل کنتاکتورها زیاد و استهلاک آنها کم است.
غالبا عمر موثر بیشتری دارند.
NO
این کلمه مخفف عبارت Normally Open میباشد و به کنتاکتورهایی گفته میشود، که قبل از عملکرد باز هستند.
NC
این کلمه مخفف عبارت Normally Close میباشد و به کنتاکتورهایی گفته میشود، که قبل از عملکرد بسته هستند.
A1 و A2
این دو عبارت، ورودیهای بوبین کنتاکتور هستند.
L1 و L2 و L3 یا پیچ های شماره ۱ و ۳ و ۵
این سه پیچ بیانگر ورودی سه فاز هستند.
T1 و T2 و T3 یا پیچ های شماره ۲ و ۴ و ۶
این سه پیچ نیز خروجی سه فاز را نشان میدهند.
بوبین کنتاکتور معادل کلمه Contactor coil میباشد. بوبین در یک میدان مغناطیسی سیم پیچی شده واقع شده است، که روی قسمت ثابت هسته آن نصب میشود، برخلاف قسمت متحرک هسته که به وسیله فنر از کنتاکتهای ثابت جدا نگه داشته میشود. کنتاکتور برای قطع و وصل پلاتینها از میدان مغناطیسی استفاده میکند و نیروی لازم را برای اتصال فیزیکی کنتاکتهای هادی الکتریسیته فراهم میکند. کاربرد این قسمت از کنتاکتور در راستای ایجاد مقاومت در برابر نیروهای مکانیکی و عوامل جوی میباشد.
این دو کنتاکت باید در یک خط قرار بگیرند و در این قسمت از پوشش اکسید نقره برای بالا بردن ضریب اطمینان در مقابل کار زیاد استفاده میشود. همچنین این قسمت باید دارای درجه عایق مناسبی باشد.
از آنجا که کنتاکتور کلیدی برگشت پذیر است، برای قطع مدار بایستی از فنری که بین دو هسته ثابت و متحرک قرار دارد، استفاده کرد. با توجه به این نکته که یک کنتاکتور در ساعتهای متوالی روشن میباشد و باعث افزایش دمای ایجاد شده میشود، لذا فنر مورد استفاده باید عمر و مقاومت خوبی در برابر حرارت داشته باشد.
هسته آهنی از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت اول آن که هسته ثابت میباشد، در بوبین ثابت شده و قسمت دوم آن نیز هسته متحرک میباشد. علت اصلی استفاده از هسته آهنی در کنتاکتور متمرکز کردن میدان مغناطیسی است. این هستهها به دلیل کاهش تلفات فوکو به صورت ورقه ورقه ساخته میشوند.
از آنجا که کنتاکتور کلیدی برای قطع و وصل جریان است، به همین منظور محلهایی برای اتصال سیم و کابل در نظر گرفته شده است. این نقاط اتصال را ترمینال میگویند و داخل کنتاکتور تعداد ۶ ترمینال وجود دارد.
کنتاکتور نیز همچون سایر کلیدها دارای یک قاب میباشد که شامل صفحهای فلزی، برای نصب قسمتهای ثابت داخل آن و عایق کردن تجهیزات داخلی میباشد.
وظیفه اصلی این قسمت ایجاد محافظت لازم در برابر گرمای حاصل از ایجاد جرقه میباشد. زیرا هنگامی که کنتاکتور قطع میشود، این قسمت دارای مقاومت زیادی میباشد.